Bij de FASD Stichting zijn we gewend om te praten over de gevaren van het alcoholgebruik van de moeder tijdens de zwangerschap. Toch krijgen wij vaak de vraag: En het alcoholgebruik van de vader dan? Heeft dat ook invloed? Kan een kind daardoor ook FAS/D krijgen?
In dit artikel belichten we deze vragen aan de hand van wetenschappelijke studies.
Allereerst: Als je volgens de 4-digid diagnostic code( in Nederland vaak gebruikt) een diagnose stelt dan wordt er alleen gesproken over het eventuele alcoholgebruik tijdens de zwangerschap, dus alcohol die schade toebrengt aan het kindje terwijl het groeit in de buik van de moeder. Een diagnose onder de koepelterm FASD past daarbij.
Er is echter ook bekend dat het alcoholgebruik van de vader invloed kan hebben. En: de laatste tijd wordt er ook steeds meer bekend over de effecten van het drinken in de maanden voorafgaande aan de zwangerschap. Het laatste onderzoek is nog in een beginfase. Over het alcoholgebruik van de vader is al meer bekend.
AL in 2005 bracht de Gezondheidsraad een advies uit aan de Nederlandse regering over alcohol en zwangerschap. Daarin werd al genoemd dat de man niet zou moeten drinken als de vrouw zwanger probeert te worden.
We weten uit onderzoek dat een zwaar drinkende man vaak verminderd vruchtbaar is en we weten ook dat alcohol er voor kan zorgen dar er defecten in het sperma kunnen ontstaan. Alcoholgebruik van de vader kan leiden tot lager geboortegewicht, afname volume van de hersenen van het kind en verminderde cognitieve functies. (1)
In hetzelfde onderzoek lezen we: een pasgeborene kan gediagnosticeerd worden met FASD terwijl de moeder nooit heeft gedronken volgens de onderzoeker Kitlinska. Ongeveer 75% van de kinderen met FASD hebben biologische vaders die alcoholist zijn, dit suggereert dat preconceptioneel alcoholgebruik door de vader een negatieve impact heeft op zijn kinderen (1)(1a)
Uit een ander onderzoek (2) met een analyse van 55 studies blijkt dat het alcoholgebruik van de vader voor en tijdens de conceptie significant kan worden geassocieerd met CHD’s (aangeboren hartafwijkingen).
In een Canadees onderzoek (3) lezen we dat volgens de huidige Canadese richtlijnen ( dit zijn niet dezelfde richtlijnen die in Nederland worden gebruikt) de blootstelling gedurende de zwangerschap een voorwaarde is. Maar niet elke moeder die drinkt krijgt een kind met FASD, er lijken dus andere factoren dan alleen alcoholgebruik van de moeder de foetus meer kwetsbaar te maken voor prenatale blootstelling aan alcohol (PAE) en daardoor bij kunnen dragen aan FASD.
Een studie uit 2021 (4) geeft een reactie van experts op het alcoholgebruik van de vader. Hieruit blijkt o.a. dat het lastig blijft alle data te analyseren en te duiden. Men was afhankelijk van de zelfrapportage. Een causaal verband is lastig vast te stellen omdat je geen randomized control study bij mensen kunt doen.
Conclusie:
Draagt alcoholgebruik van de vader bij aan geboortedefecten bij zijn kind? Ja, daar kan zeker sprake van zijn.
Benoem je dat als FASD? In sommige landen wordt hier al van gesproken, maar dan zouden de richtlijnen rond de diagnostiek hierop moeten worden aangepast. Er zal zeker veel meer onderzoek plaats moeten vinden.
FASD Stichting, april 2023
1a https://nymag.com/article/2016/05/men-who-drink-can-give-their-offspring-fetal-alcohol-syndrome.html
