Omgaan met slapen

Veel ouders rapporteren slaapproblemen bij hun kinderen en ook volwassenen met FAS/D benoemen problemen. Het gaat dan om problemen met inslapen, vaak wakker worden en (te) kort slapen. Vaak blijven de problemen bestaan als alle “gewone” adviezen bij slaapproblemen zijn uitgevoerd. Soms is de tussenkomst van een slaapkliniek nodig.
Tips:

• Geef 's avonds een lichte maaltijd. Een lichte en vroege maaltijd zal sneller verteren en het kind zal rustiger kunnen slapen.
• Geen chocolade of cafeïnehoudend drinken. Dit veroorzaakt wakker blijven en nachtmerries.
• Kamillethee (of andere speciale avondthee) helpt het kind zich te ontspannen en kan deel uit maken van een prettig avondritueel.
• Maak een video-opname van het kind als het gaat slapen.
  Als je werkelijk niet kunt ontdekken hoe het kind het voor elkaar krijgt om zo lang wakker te blijven, maak dan een video-opname (gebruik weinig licht!) vanaf het welterusten zeggen. Je zult verbaasd zijn als je ziet hoe je gapende, slaperige kindje verandert in een springend kind die gymnastiek doet, die de ramen open doet om naar de buren te roepen als je weg bent gegaan...
• Hanteer vaste "bedtijd" rituelen. Elke avond een vaste volgorde van rituelen bij het naar bed gaan is erg effectief. Bad, verhaaltje, liedje, voet massage, of wat maar de gewoonte is in je gezin. Sommige kinderen worden te veel geprikkeld door tv te kijken vlak voor bedtijd. Angstige kinderen kunnen rustig worden door een cassette bandje met verhaaltjes door mamma of pappa gelezen. Een warm bad met Engels zout (epsom salts) of zeezout werkt vaak kalmerend.
• De slaapkamer is er om te slapen.
  Haal speelgoed, spelletjes, computer of tv uit de slaapkamer, als het kind daardoor wakker blijft. Een of twee knuffels kunnen bij het kind blijven, als het kind dat prettig vindt. Jonge kinderen hebben overdag een ruimte nodig in een ander gedeelte van het huis om te spelen, oudere kinderen zullen een plekje nodig hebben voor het maken van huiswerk.
• De slaapkamer moet donker, koel en rustig zijn.
  Een klein lampje kan aan blijven als het kind angstig is, maar te veel licht stimuleert het kind om te gaan spelen. Natuurlijk is het in een koele kamer ook prettiger onder de dekens te blijven. Het kunnen horen van (tv)geluiden uit andere delen van het huis of spelende kinderen buiten zijn sterke prikkels voor het kind om wakker te blijven. Ga eens bij je kind in bed liggen om te ervaren of de omgeving rustgevend is zodat je kind kan slapen.
• Een knus plekje om te slapen.
  Sommige kinderen kunnen zich niet ontspannen in een grote kamer. Je kunt een kindertentje opzetten in de slaapkamer en er een matras in leggen om op een knusse, veilige plekje te kunnen slapen.
• Aromatherapie.
  Voor het inslapen kun je een druppel lavendelextract op een tissue op de verwarming leggen. Om in slaap te blijven kan een druppel sinaasappel of mandarijnextract helpen.
• Warme voeten.
  Gebruik een kruik of warme sokken als je kind koude voeten heeft. Koude voeten kunnen je uit je slaap houden.
• Zwaar dekbed. Sommige kinderen worden rustiger door zwaardere dekens in plaats van een polyester sprei. Je kunt ook speciale zwaartedekens kopen.
• Er zijn ook elastische slaaptunnels die om het matras worden gedaan, en waar het kind inkruipt Dit is niet warm en er kan in de winter gewoon een dekbed overheen.
• Vaste bedtijden en tijden om op te staan.
  Bedtijd zou elke avond hetzelfde moeten zijn, ook al slaapt je kind niet direct. Het kind elke dag op hetzelfde tijdstip wakker maken helpt een goed ritme te krijgen.
• Vermijd dat het kind er een gewoonte van maakt elke avond laat uit bed te komen.
  Kinderen kunnen er een gewoonte van maken elke avond wakker te worden als ze merken dat ze dan nog even tv mogen kijken of spelen. Een kind met een nachtmerrie moet natuurlijk gerustgesteld worden, maar doe geen fel licht aan, praat zachtjes en stop het kind weer in. Als je wilt vermijden dat het kind steeds bij jou in bed komst 's nachts, ga dan even bij het kind in bed liggen.
• Houd de kat uit de kamer. Een kat die op de dekens loopt of springt houd je uit je slaap.
• Nachtmerries. Vermijd teveel prikkelende tv programma's vooral 's avonds. FAS/D kinderen kunnen fantasie en werkelijkheid slecht scheiden en kunnen maanden angstig zijn door het zien van een kinderprogramma over heksen en monsters. Sommige kinderen voelen zich veiliger met een "sterke" knuffel zoals een grote hond of een dino.
• Angsten/Hallucinaties.
  Probeer uit te vinden waar het kind bang voor is en praat daar over. Als het kind denkt dat de stoel met kleren in het donker een nare man is, haal de stoel dan weg. Als hij bang is voor de schaduwen buiten maak er dan een gewoonte van om 's avonds samen de bekende bomen en lantaarnpalen te bekijken door het raam. Veel kinderen met FAS/D hebben hallucinaties. Ze horen, zien, voelen of ruiken dingen die er niet werkelijk zijn. Hallucinaties kunnen ontstaan door aanzienlijke tekorten in voedingstoffen (vooral vitamine B3) zoals vaker voorkomt bij FAS/D kinderen, vanwege hun slechte eetgewoontes en hun moeilijke vertering (diarree, gastro-reflux) Sommige medicijnen kunnen hallucinaties versterken
• Denk aan astma en allergieën die het ademen en de slaap kunnen beïnvloeden.
• Laat het kind 2 uur voor het naar bed gaan weinig drinken.
• Vaak werkt bij jonge baby’s inbakeren goed
• Hoe vreemd het ook klinkt, soms zijn er juist extra prikkels nodig, zoals een discolamp (lichtjes op het plafond), een cd met verhaaltjes oid.
• Een arts kan ook eventueel melatonine voorschrijven.