Sorry zeggen, wroeging, spijt.
"Bij de opvoeding maken we bewust en onbewust gebruik van de begrippen spijt en wroeging. Spijt is: ‘een negatieve emotie, met de wens dat men anders had gehandeld bij het vermoeden dat een alternatieve handeling een beter resultaat tot gevolg had gehad’. Wroeging betekent zoiets als gewetensnood, schuldbesef, zelfverwijt, berouw."
Ik herinner met het nog van vroeger, als ik iets stouts had gedaan en ik was me ervan bewust, dan probeerde ik het goed te maken, ik kon er soms niet van slapen. Dat was dus wroeging. Soms had ik ook spijt, spijt van een verkeerde beslissing.
We gaan er dus bij de opvoeding vanuit dat een kind leert van situaties waarbij het verkeerd handelde, dat het leerde begrijpen wat de oorzaak van zijn of haar handelen was. Als hij een kind had uitgescholden op het schoolplein en het andere kind was daardoor gaan huilen, dan hopen we dat het kind leert om het weer goed te maken met dat kind door de excuses aan te bieden. Meestal werkt het ook wel zo. Bij “gemiddelde” kinderen dan.
In de opvoeding van onze kinderen met FAS merk ik dat ik hierin hele andere keuzes moet maken. En dat vind ik best ingewikkeld. Want zo vaak kijkt de omgeving mee. Er gebeurt iets op straat. Ouders van andere kinderen verontwaardigd. Hoe zal de pleegmamma dit oplossen?
Natuurlijk leer ik mijn kinderen sorry te zeggen, Maar ik besef ook heel goed dat dit soort sorry geen doorleefd gevoel heeft.
En toch….
Mijn twee jonge FASsers gaan heel verschillend met dit begrip om. De een doet iets ondoordachts, waardoor iemand anders erg verdrietig wordt. Ik haal hem uit de situatie weg. Hij schreeuwt: SORRY!!!!!!! En denkt dat het dan weer klaar is. Nou nee. Soms blijft hij heel lang hangen in een bui als hij overprikkeld is. Dan maakt hij alles stuk wat in zijn buurt is en scheldt hij iedereen uit. Als hij dan na enige tijd moegestreden naast me zit, kruipt hij tegen me aan en zegt schor: Sorry hoor mam, dat ik zo raar deed…. Kijk daar word ik weer blij van.
De ander doet ook stiekem iets dat echt niet mag. Als ik hem betrap zegt hij niet sorry, maar wordt hij boos. Wat toch een vervelend mens die hem betrapt. Hij doet alles om af te leiden van het voorval, tot zichzelf pijn doen toe. Sorry? Nee, dat zegt hij niet. Hij heeft wel spijt, spijt dat hij betrapt is, maar wroeging? Nee, dat begrip lijkt hij niet te kennen, althans, niet te kunnen beleven.
En over wie ik me nu het meeste zorgen maak voor in de toekomst? Nou ik denk dat u dat echt wel snapt……